સુંદરકાંડ: હનુમાનની યાત્રાની મહાકાવ્ય ગાથા

સુંદરકાંડ: હનુમાનની યાત્રાની મહાકાવ્ય ગાથા

વાલ્મીકિ રામાયણ: સુંદરકાંડ, સર્ગ ૧૦ નું વિહંગાવલોકન

વાલ્મીકિ રચિત રામાયણ એ ભારતીય સંસ્કૃતિ અને સાહિત્યનો એક અમર ગ્રંથ છે. આ મહાકાવ્યના વિવિધ કાંડોમાં સુંદરકાંડનું સ્થાન અદ્વિતીય છે. સુંદરકાંડ મુખ્યત્વે ભગવાન શ્રી રામના પરમ ભક્ત હનુમાનજીના સાહસ, બુદ્ધિમત્તા અને નિષ્ઠાનું પ્રતીક છે. સુંદરકાંડનો દસમો સર્ગ એક અત્યંત મહત્વપૂર્ણ ઘટનાનું વર્ણન કરે છે, જ્યાં હનુમાનજી લંકાના પ્રવેશદ્વાર પર લંકાની રક્ષક દેવી લંકેશ્વરી (લંકા) નો સામનો કરે છે. આ સર્ગ માત્ર એક શારીરિક યુદ્ધનું વર્ણન નથી, પરંતુ તે ધર્મ અને અધર્મ, આશા અને નિરાશા, તેમજ વિજયના શુભ સંકેતનો ગૂઢ સંદેશ આપે છે.

હનુમાનજી, સમુદ્રને પાર કરીને લંકાના કિનારે પહોંચ્યા છે. તેમનો એકમાત્ર ઉદ્દેશ્ય માતા સીતાને શોધી કાઢવાનો છે. રાત્રિનો સમય છે અને હનુમાનજી પોતાના સૂક્ષ્મ રૂપ ધારણ કરીને લંકામાં પ્રવેશ કરવાનો પ્રયાસ કરે છે. ત્યારે જ લંકાપુરીની અધિષ્ઠાત્રી દેવી લંકેશ્વરી તેમની સામે પ્રગટ થાય છે. લંકેશ્વરીનું વર્ણન ભયાવહ અને શક્તિશાળી રક્ષક તરીકે કરવામાં આવ્યું છે, જે દર્શાવે છે કે લંકા કેટલી સુરક્ષિત અને અભેદ્ય છે. તે હનુમાનજીને રોકે છે અને તેમને પૂછે છે કે તેઓ કોણ છે અને લંકામાં પ્રવેશ કરવાનો તેમનો હેતુ શું છે. અહીં લંકેશ્વરી લંકાની અહંકાર અને તેની સુરક્ષાનું પ્રતીક છે, જે પોતાની શક્તિમાં સંપૂર્ણપણે વિશ્વાસ ધરાવે છે.